Net als het beeld van robots die huizen bouwen is dit een prettig Jetsons-esque onderwerp. Mini vliegtuigjes die verticaal opstijgen, en dan horizontaal gaan vliegen om gebruik te maken van lift van hun vleugels. Al dan niet met piloot. Ik zag een panel met 4 dames ("our panel is unmanned too") over dit onderwerp
Deelnemers waren twee bouwers: https://supernal.aero/ en https://wisk.aero/, vergezeld door een dame van de FAA en een die de bouwers hielp werken met de regulators.
Wat hebben we aan Advanced Air Mobility?
Supernal ziet het vooral als equalizer, een kans voor kleinere communities om zich aan te sluiten. De investeringen in een vertiport zijn klein qua geld en ruimte. Ook is dit carbon-free transport, want alles gaat op groene stroom. Wisk (die aan zelf-vliegende vliegtuigjes werkt) ziet ook voordelen in de voorspelbaarheid van reistijd, en veiligheid: auto-ongelukken zijn vrijwel altijd menselijke fout. Ook zijn de vliegtuigjes stil, in vergelijking met auto's op de grond. Tegelijk moet dit niet een optie zijn voor rijken. In een ander panel hoorde ik een schatting van $100 voor een vlucht van 30-50 km. Ieder vliegtuigje zou met gemak 5000-6000 keer per jaar moeten vliegen, met 4-6 personen er in.
Wanneer gaan we dit zien?
In een ander panel hoorde ik Eve (een spinoff van de Braziliaanse vliegtuigbouwer Embraer) 2026 zeggen; Supernal mikt op 2028, Wisk wil geen datum noemen omdat ze met zelfvliegende (hoewel onder supervisie op afstand) toestellen willen werken, "en dan moeten alle partijen samenwerken". En dat is meteen een van de grotere issues: De netwerken en nodes moeten goed verbonden zijn. Je hebt er weinig aan als je lang onderweg bent naar een vertiport, en ook als je bij het landen niet meteen door kan op een andere vervoersmodus.
Wat zijn de obstakels?
Wisk noemt de publieke acceptatie. We kunnen alles wel bouwen en certificeren, maar als je niet goed met de menselijke kant en de gemeenschappen samenwerkt wordt dit een duur "science project". Supernal noemt regulering, het vereiste rigoreuze testen. De FAA werkt hiervoor met een speciale regeling, een SFAR. Omdat nog niet goed bekend is hoe snel en wanneer deze AAM gaat opschalen hebben ze de regeling een expiratiedatum gegeven. In het begin zal men werken met bestaande 'corridors' waar nu bijvoorbeeld ook helikopters vliegen. Later kan dit flexibeler worden.
Al met al een aardig panel. Ik twijfel zelf nog wel een beetje of dit echt gaat werken. Hoe regel je dat het overstappen echt goed gaat werken, en vooral hoe maak je dit betaalbaar. Bij het Eve panel werd het scenario besproken dat een familie aankwam per vliegtuig in Orlando, en dan verder vloog met een EVTol naar hun hotel. En de bagage dan? Die werd apart vervoerd over de grond. Tja, dan ga je volgens mij toch 2x betalen.. maar goed. Een interessante sector met veel potentie, veel innovatie en veel banen in de komende tijd, dat absoluut.