The AI-Powered Future of Creativity

Door: Gerson Veenstra

Als er een mediabedrijf is waar meteen naar wordt gekeken als het gaat om het gebruik van generatieve kunstmatige intelligentie, dan is het wel BuzzFeed. En SXSW-gangers weten dat als geen ander, juist ook vanwege optredens tijdens eerdere edities. Een volle zaal dus ook. 

Waar veel redacties nog moeten beginnen met het nadenken over eventueel gebruik van generatieve AI en toepassingen daarvan, is BuzzFeed er inderdaad al volop mee bezig. "Ideeën genoeg", zegt CEO en oprichter Jonah Peretti. "Het is vooral een kwestie van prioriteiten." 

Peretti zegt dat hij zich nog moeilijk kan voorstellen dat er een tijd was waarin mensen niet wisten wat 'viral gaan' was. Tegenwoordig gaat er van alles viral. Eind jaren 90 was het afhankelijk van massamedia of iets veel mensen bereikte of niet. En via mail, zoals blijkt uit het voorbeeld van januari 2001, dat veel mensen wel kennen. 

AI is de nieuwe grote golf

Je kon toen een gepersonaliseerde Nike-sneaker maken. Peretti wilde er eentje met de tekst Sweatshop, maar kreeg dat niet voor elkaar. Nike vond dat de tekst te ver ging. De mailconversatie erover, stuurde Peretti door naar vrienden die het op hun beurt weer doorstuurden naar hun bekenden. De mailbom leidde tot een enorme mediarel. Nu is dat normaal en gebeurt het dagelijks met de snelheid van het licht. 

Peretti vertelt over die jaren, omdat hij zich herinnert hoe leuk het was om te spelen met die nieuwe mogelijkheden. Mee te liften op een golf van een nieuwe ontwikkeling. AI is de nieuwe grote golf, die alles gaat veranderen. Zoals social media en mobiel eerder al deden. Over 10 jaar is in allerlei sectoren volgens hem alles drastisch veranderd, omdat de techniek zo krachtig is. 

Angsten blijken vaak ongegrond

Wat bijzonder is, is dat generatieve AI dingen kan maken, vindt Peretti. Mensen denken dat AI heel precies is. Maar mensen die er het meeste uit kunnen halen zijn niet de techneuten. Het zijn juist de creatieve mensen die met allerlei ideeën bijzondere dingen kunnen maken. Je kunt nu op een menselijke manier communiceren met een computer. Dat is een groot verschil. 

En ja er zijn ook angsten. Van de angst dat je verliefd kunt worden op bots. En natuurlijk de angst dat er banen verdwijnen. Peretti noemt dat normale menselijke reacties. Je ziet bij elke grote verschuiving dat er angsten zijn. Uiteindelijk blijken de angsten vaak ongegrond en leidt het hooguit tot verschuivingen. 

Quiz en game

Peretti vertelt over twee concrete uitwerkingen van AI die BuzzFeed heeft gemaakt het afgelopen jaar. Het eerste is een AI-quiz. Daar zijn er inmiddels al heel wat van. Met behulp van AI zijn het oneindige quizzen die per gebruiker anders zijn. Je vindt ze hier. BuzzFeed maakte hiervoor ook wel quizzen, maar ziet dat ze nu twee keer zo lang gespeeld worden en de engagement heel hoog is. 

Het andere wat echt net gepubliceerd is, is een interactief spel: Under The Influencer. Het is een soort coach die je traint een goede influencer te worden. Voor het maken van de game is allerlei content van BuzzFeed als input gebruikt. Gaandeweg het spel krijg je allerlei uitdagingen. 

Gaat media veranderen

Het redactieproces om dit te maken, is anders dan normaal, legt Peretti uit. Redacteuren gebruiken allerlei prompts om verschillende soorten reacties te kunnen geven in het spel. Een jaar geleden was dit onmogelijk. Dit gaat media veranderen volgens hem. Er zullen veel mensen op redacties komen die hier goed in moeten zijn. 

"Ik zie het nu vooral als 'spelen'. En niet zozeer dat het draait om feiten. Als je naar journalistiek kijkt, ga je het waarschijnlijk niet gebruiken voor het daadwerkelijk schrijven van verhalen. Maar je zult zien dat je chatbots krijgt die met lezers over de inhoud kunnen 'praten'." Peretti ziet vooral mogelijkheden om het schrijfproces van journalisten te versnellen. Zodat ze bijvoorbeeld meer tijd hebben om op pad te gaan. 

Ideeën laten bedenken of juist laten schrijven? 

Wat je nou precies wel en niet moet doen, vindt Peretti moeilijk aan te geven. Op dit moment is iedereen het er wel redelijk over eens dat je generatieve AI niet het complete originele journalistieke verhaal laat schrijven. Ja gebruikt het zeker wel voor ideevorming. 

Maar wat nou als journalisten dan niet meer zelf kunnen bepalen waar ze over schrijven? Maar dat AI dat voor ze doet? Dan wordt de keus misschien anders. En gaan journalisten waarschijnlijk juist liever zelf de ideevorming doen en gebruiken ze AI voor de simpele feitelijke teksten, bijvoorbeeld zodat je een primeur snel kunt publiceren. 

Zelf ervaren maakt enthousiast

Vraag is wat te doen met sceptische redacteuren die het niet willen gebruiken? Peretti is ervan overtuigd dat hoe meer mensen het gebruiken, hoe enthousiaster ze worden. Dat heeft hij bij BuzzFeed ook gemerkt. Als ze de eerste keer ChatGPT vragen een verhaal te schrijven, raken ze teleurgesteld. Omdat het heel erg tegenvalt. "Niet goed genoeg!" 

Als redacteuren eenmaal leren dat ze een prompt kunnen schrijven waarbij ze allerlei dingen kunnen opgeven als lengte van de tekst, stijl, opmaak, enzovoort, zie je al enthousiastere reacties. Bij BuzzFeed hebben ze daar bijvoorbeeld inspiratiesessies voor gehouden. En kritiek hebben zonder het te gebruiken is te makkelijk, vindt Peretti. Je moet het ervaren.

Featured Session: Design in Tech Report 2023: Design and Artificial Intelligence

Door: Gerson Veenstra

John Maeda van Microsoft maakt er altijd een feestje van. En hij stelde ook dit jaar niet teleur met zijn presentatie over het 'Design in Tech Report 2023'. Er komt vast nog een uitgebreid verslag van iemand online, want ik was niet de enige die er was (understatement), maar ik beperk me dit keer tot 5 hele bruikbare vergelijkingen die hij maakte. 

1. De fles ketchup 

2. Het meertje

Deze vergelijking gaat over exponentiële groei. Je kent 'm misschien al wel. Kijk de video maar. 

3. De film Arrival

Wie de film Arrival heeft gezien, weet dat het gaat over een soort buitenaardse antenne die ineens op aarde staat. De hele film draait om communicatie. In eerste instantie vooral om de manier waarop gecommuniceerd kan worden met de aliens die het ding geplaatst hebben. Dat is ook een beetje hoe het nu is met generatieve AI. We moeten ontdekken op welke manier we ermee moeten communiceren om het er het meeste uit te halen. 

4. De film Black Panther

In de film Black Panther draait het om de stof vibranium. Een type metaal dat allerlei onbekende eigenschappen heeft. Ook weer iets dat nu nog zo is bij AI. Het kan nog alle kanten op.

5. Klein of groot? 

Vraag een kind of het een groot of een klein koekje wil. Je weet de uitkomst. Maar vraag nu hetzelfde als het gaat om een stapel was. Precies. Dat is hoe AI het leuk kan maken. Gaat het om de was? Denk dan na wat AI kan doen om dingen voor jou te doen die jij niet wil doen, zodat je meer tijd overhoudt om de dingen te doen die je juist wel graag doet. 

Operationalizing Empathy: How AI Will Shift Human Consciousness and Accelerate Emotional Intelligence

Door: Gerson Veenstra

En nog maar een sessie over AI. Het is mijn zesde keer SXSW. En er is elk jaar wel een soort van buzz rond een thema. Maar dit jaar is dat extremer dan ooit. AI, AI en nog een keer AI. In elke sessie komt het wel ter sprake, of het nou het onderwerp van de sessie is of niet. In deze sessie gaat het over wat de gevolgen zijn voor ons bewustzijn en voor onze emoties. 

Op het eerste oog zou je misschien denken: daar moeten we ons zorgen over maken. Want: nog meer techniek in ons leven. Maar de sprekers beweren precies het tegenovergestelde: AI gaat ervoor zorgen dat we veel zelfbewuster worden, wat ertoe kan leiden dat we menselijker dan ooit worden. AI kan ons volgens de sprekers helpen de gevoelens van anderen beter te begrijpen en te delen. 

Spoiler: de sessie was een enorme teleurstelling, vooral omdat de moderator een heel ander gesprek voerde. Ik vraag me af of hij zelf de omschrijving van de sessie had gelezen vooraf. Ik heb het toch maar een tijdje volgehouden en wat dingen genoteerd die nog wel interessant waren.

Het 'domme werk' weg bij mensen

Adrienne Boissy van Qualtrics kijkt hier vooral naar vanuit het perspectief van de gezondheidszorg. Door corona is er een grotere afstand ontstaan tussen mensen en de medische wereld. Zij zegt dat het idee is om vooral al het 'domme werk' bij mensen weg te halen en door AI te laten doen. 

Denk aan het invullen van formulieren. Dat is misschien meer digitaliseren, maar kan de band met patiënten wel degelijk versterken. Ze vertelt dat ze nu een Excel-uitdraai maakt met de verjaardagen van patiënten om ze een verjaarsdagskaartje te sturen. "Dat kan makkelijker, toch?" Als AI dat voor je kan doen, blijft het gebaar hetzelfde, maar hoef je er geen moeite meer voor te doen. 

Beschikbare data is bepalend voor de vooruitgang

Pulkit Agrawal kijkt ernaar vanuit zijn perspectief als robotontwikkelaar bij MIT. Hij is vooral bezig met robots die taken van mensen kunnen verlichten. Denk aan tillen en afwassen. Ze zoeken naar apparaten die kunnen doen wat mensen eigenlijk niet willen doen. Wat nog een hele uitdaging is. De apparaten kunnen nog heel veel niet. Ze snappen soms niet wat je bedoelt als je ze een opdracht geeft. Als je vraagt om brood in een toaster te doen bijvoorbeeld, moet de machine er niet een compleet brood in proppen. En ze hebben ook nog moeite met bijvoorbeeld dingen oppakken. 

Toch ziet hij het als een grote kans. Hoe snel de vooruitgang qua AI gaat, heeft volgens hem erg te maken met beschikbare data. Er is online veel tekst te vinden. Daar wordt dan ook de meeste vooruitgang mee geboekt. Maar data over hoe je bijvoorbeeld een schroevendraaier moet vasthouden, bestaat niet. Daar moeten we dus nog voor zorgen. 

We staan open voor hulp van AI

En we kennen de regels van het spel nog niet. De regels ontstaan terwijl we bezig zijn. En we weten nog niet hoe de toekomst zich ontwikkelt, tot wat machines in de toekomst in staat zijn. Neem stofzuigen. Wanneer is een stofzuigerrobot goed? In principe zou je zeggen: als alle stof weg is, dus als er zoveel mogelijk stof wordt opgezogen. Maar een machine zou dan kunnen 'denken': oké, zoveel mogelijk stof, dus gooi ik opgezogen stof er weer uit en zuig ik het opnieuw op. Hier moet de definitie dus zijn: zoveel mogelijk 'nieuwe' stof. 

We accepteren dat Siri een naam heeft en ons kan helpen bij ongeveer alles wat we willen, zegt Boissy. We staan dus heel erg open voor de hulp van dit soort systemen. In de gezondheidszorg zijn er ook voldoende voorbeelden te noemen die echt kunnen helpen en waar over gesproken wordt. Ze ziet vooral veel mogelijkheden voor het grotere plaatje en daar meer details uit te halen. Dat ze bijvoorbeeld snapt waar een patiënt tegenaan loopt. Als die veel moeite had om haar te bereiken. Of een afspraak keer op keer wordt verplaatst. 

Meer betekenisvol contact met patiënten

Empathie heeft 4 elementen, legt Boissy uit: ik voel mee, ik kan me het voorstellen, ik wil begrijpen wat de ander meemaakt en ik wil iets doen. Neem weer als voorbeeld een patiënt die contact opneemt. Hoe fijn zou het zijn als diegene zich geen nummer voelt? Maar dat meteen duidelijk is wie het is en wat er allemaal aan voorafgegaan is. "Hoi, ik zie dat je al 18 keer gebeld hebt en 20 keer hebt aangegeven dat je boos bent. Dat is niet fijn. Waarmee kan ik je helpen?" Dat levert al empathie op. We kennen allemaal de frustraties van eerst een heel verhaal houden tegen een chatbot, om vervolgens een medewerker te spreken tegen wie je het hele verhaal nog een keer moet doen. Inclusief je naam, adres en geboortedatum 🤬

Er wordt waarde toegevoegd als ze meer betekenisvol met patiënten om kan gaan, dankzij hulp van AI. Als AI er dan bovendien voor kan zorgen dat er last van de schouders gaat van mensen, die nu veel uitvallen omdat ze overwerkt zijn, het werken makkelijker maakt, kan de mens weer meer mens zijn. 

Transparantie is de basis voor vertrouwen

Een grappige constatering is dat mensen interacties tussen machines soms als emotie interpreteren. Zoals wagentjes die automatisch achter elkaar aan rijden. Dat doen ze technisch, omdat het karretje een lampje volgt op het karretje ervoor. Maar mensen die dat zien, kunnen zeggen: ze zijn verliefd op elkaar. Dat kan mensen volgens Agrawat helpen bij het herkennen van emoties van andere mensen. 

In de gezondheidszorg is de techniek die helpt bij interactie met patiënten tot nu toe vrij simpel en oppervlakkig. Bijvoorbeeld bij het uitvragen van klachten. Hoest je? Heb je koorts? Voel je je slecht? Maar nu wordt empathie toegevoegd, aan bijvoorbeeld chatbots, die dan zeggen: "O wat vervelend voor je." Het kan het contact met patiënten 'menselijker' maken. Maar daar is transparantie heel belangrijk bij, zegt ze, om het vertrouwen van mensen te houden. Ze moeten snappen met wie ze in gesprek zijn en waarom dat bijvoorbeeld niet een mens is. 

LEES OOK: Transparantie is het toverwoord bij gebruik van generatieve AI op redacties

Aandacht voor het geven van toestemming

Agrawat voegt er nog wat aan toe om rekening mee te houden. Mensen maken in hun hoofd een voorstelling van een persoon die met ze in gesprek zijn, ook al is het een chatbot. Mensen moeten leren dat te snappen. Onze hersenen zijn nog niet getraind om met machines te praten en gaan er nu op dezelfde manier mee om als bij mensen. We moeten leren dat machines die communiceren geen mensen zijn. 

Boissy maakt er nog wel een punt van hoe mensen toestemming moeten geven. Met cookies en dergelijke wordt nu slecht uitgelegd waar je ja tegen zegt als er om toestemming wordt gevraagd. Je wil iets doen, dus je geeft makkelijk toestemming. Maar doe je dat ook als heel goed wordt uitgelegd waar je eigenlijk toestemming voor geeft? Waarom die toestemming wordt gevraagd en wat de gevolgen kunnen zijn? En ook wat de consequentie is als je geen toestemming geeft? 

AI in Newsrooms: What’s the Impact on Journalism?

Als je vaker bij SXSW bent geweest, dan weet je: ga nooit af op titels. Maar als je zoals ik journalist bent, was dit een sessie die eigenlijk verplicht is. Ik kan moeilijk terugkomen op de redactie van EenVandaag en niet een verhaal hebben over de impact van AI op de journalistiek. Niet dat ik dat inmiddels nog niet had, maar goed. De sessie is een verkenning van de mogelijkheden tot de zaken waar je rekening mee moet houden. 

Dat generatieve AI grote gevolgen gaat hebben voor tekstschrijvers en de journalistiek in het bijzonder, daar is iedereen het wel over eens. Mogelijkheden voldoende en er zijn nu al hele succesvolle voorbeelden. 

Deepfake-techniek om geïnterviewden te anonimiseren

Zo maakt AP al jaren geautomatiseerd nieuwsberichten van financiële verslagen, vertelt Aimee Rinehart. Kan politienieuws automatisch omgezet worden in een nieuwsbericht, worden complete sportwedstrijden automatisch omgezet naar artikelen en bestaat er al geautomatiseerde berichtgeving over aardbevingen. Allemaal nog vrij eenvoudige voorbeelden. Te overzien nog ook.

De BBC is al een stapje verder gegaan, vertelt Laura Ellis. Voor een verhaal over anonieme alcoholisten hebben ze gebruik gemaakt van deepfake-technieken om de geïnterviewden onherkenbaar te maken. Het werd ervaren als een enorme vooruitgang ten opzichte van het blurren van gezichten, wat tot nu toe moet in dergelijke gevallen. De makers zijn er heel open over en het ziet er fantastisch uit. Kijk zelf maar. 

Deepfake clip from BBC "I’m An Alcoholic: Inside Recovery" from GLASSWORKS VFX on Vimeo.

De BBC ziet verder mogelijkheden om lokale nieuwsbulletins te maken met hulp van AI voor gebieden waar ze die nu niet hebben.

Hulpmiddel voor meer impact

Maar er is natuurlijk veel meer wat we nu nog niet kunnen overzien. Wat nog moet ontstaan. Wat nog bedacht moet worden. Rinehart denkt dat het vooral voor kleinere redacties heel interessant kan worden. Die hebben dan ineens een marketingafdeling en een socialmediaredactie. En dankzij DALL-E een fotograaf die ze misschien nooit konden betalen. 

En voor grotere redacties zijn er ook al snel kansen denkt ze. Denk aan het bedenken van vragen voor interviews, voorstellen doen voor nieuwskoppen en misschien nog wel het meest bij de ideevorming. Helpen bij het bepalen van een insteek. Want dat zou AI moeten zijn, vinden de sprekers. Een hulpmiddel waarmee je impact vergroot.

Transparantie als nieuwe objectiviteit

De grote vraag is hoe je dat goed doet. En daar komt transparantie om de hoek kijken, vinden de sprekers. "Transparantie is de nieuwe objectiviteit", zegt Rinehart. Volgens haar zijn redacties en journalisten tot nu toe niet open genoeg geweest. Er is nooit goed uitgelegd welke financiële uitdagingen er zijn als gevolg waarvan mensen ontslagen moesten worden. Waarom de krant dunner is. 

En het wordt tijd dat dat wel gebeurt. Het publiek weet vaak niet waarom je dingen doet. En dat willen ze graag weten. Dus leg het uit. Bijvoorbeeld dat je AI inzet om dingen te doen waar je onvoldoende mensen voor hebt. Ellis is het daar mee eens. Zij noemt het een zoektocht naar waar redacteuren comfortabel mee zijn en wat het publiek snapt en is uit te leggen. 

Publiek serieuzer nemen

Die openheid was voor David Smydra de reden dat hij voor Twitter ging werken als het hoofd van het curatieteam. Hij is dat nu niet meer en er is nogal wat veranderd bij het bedrijf sinds de overname door Elon Musk, maar op dat moment was Twitter heel open over wat het curatieteam precies deed. Met duidelijke doelen en goed gecommuniceerd met het publiek. 

Dat doen is volgens Smydra heel belangrijk. Je moet het publiek serieuzer nemen en transparant zijn over wat je doet, hoe je het doet en waarom je het doet. Hij ziet mogelijkheden om mensen dankzij AI te verrassen met inspirerende verhalen die ze anders niet zien. Zonder AI is dat lastig. Een lijst maken van desinformatie is minder moeilijk, maar een lijst voor inspirerende verhalen, waar mensen juist behoefte aan hebben, is dat niet. 

Praten over hoe je ermee omgaat

Over de keuzes die door AI worden gemaakt en wat dat betekent voor de informatie die het publiek uiteindelijk te zien krijgt, schreef Gerard Dielessen al in deze blog over dezelfde sessie. Want dat is een zorg die de sprekers zeker delen. Net als de zorg over hoe journalisten nog bezoekers naar hun verhalen kunnen krijgen als generatieve AI niet meer vooral linkjes als zoekresultaat geeft, maar een eigen samenvatting van jouw verhaal. 

Hoe dan ook, de journalistieke wereld verandert sneller dan ooit. AI gaat echt niet bij elk verhaal een rol spelen. Net zoals datajournalistiek niet voor elk verhaal gebruikt wordt. Maar het kan zeker helpen. Denk maar terug aan de komst van Wordpress. Iedereen kon ineens een website maken. Nu kan generatieve AI voor een deel al een team van developers vervangen. Maar ook hier is de conclusie: we moeten met elkaar praten over de consequenties en hoe je ermee omgaat. En daar dus open over zijn.