Door Gerard Dielessen
Als je aan het begin van deze eeuw bijna anderhalf jaar hoofdredacteur bent geweest van NOS Studio Sport en daarna ook nog eens zeven jaar algemeen directeur van de grootste nieuwsorganisatie van Nederland, dan laten de berichten over de misstanden bij deze publieke omroep je niet koud.
Ook niet als je, zoals in mijn geval, ruim achtduizend kilometer verderop de eerste dag van SXSW23 meemaakt. Ondanks de vier razend interessante sessies, waarover zo meer, ben ik geraakt door de gebeurtenissen in Hilversum. Een paar weken geleden hoorde ik al van Marijn de Vries wat haar in 2016 was overkomen tijdens de Tour de France. Ik geloofde mijn oren niet. Dat zoiets kon gebeuren bij de rubriek waar ik korte tijd zelf verantwoordelijk voor ben geweest. En later ook nog eens indirect als NOS-directeur. Plaatsvervangend schaam ik mij dood.
Voor wie de column van Marijn de Vries nog niet heeft gelezen in de NRC van dit weekeinde, hier het linkje.
Het is niet alleen om triest van te worden, maar het getuigt ook van moed en haar stuk is eigenlijk veel meer dan een column. Al sinds ik eind 2016 het grote onderzoek naar seksuele intimidatie en misbruik in de sport initieerde als algemeen directeur van NOC*NSF ben ik zeer begaan met het lot van mensen (vooral vrouwen) die het slachtoffer zijn van grensoverschrijdend gedrag. De gebeurtenissen bij NOS Studio Sport zullen mij hier in Austin en ook later nog wel even bezighouden.
Toevallig, of misschien wel niet, de laatste sessie van deze openingsdag ging over #MeToo, The power of a platform, five years later. Tarana J. Burke begon deze beweging al in 2006. Toen nog zonder hashtag. Die kwam er elf jaar later bij toen actrice Ashley Judd vrouwen aanmoedigde om #MeToo te gaan gebruiken naar aanleiding van haar ervaringen met het seksueel grensoverschrijdend gedrag van filmproducent Harvey Weinstein. Inmiddels trouwens veroordeeld voor een gevangenisstraf van 23 jaar.
#MeToo is dus niet meer weg te denken. Dat vindt ook oprichtster Tarana Burke. Tijdens SXSW legde ze nog eens uit wat het succes is van deze beweging. #MeToo is een community. Dat is volgens haar de kracht. #MeToo verenigt en verbindt mensen die het slachtoffer zijn geworden van grensoverschrijdend gedrag. Het zijn deze mensen die volgens Burke de beweging tot een succes hebben gemaakt.
Het is bovendien, en daar heeft ze natuurlijk hartstikke gelijk in, beter om vanuit een community te opereren dan eenzaam vanuit, wat zij een silo noemt. Genezen doe je immers niet in je eentje.
‘In een community ben je samen. In de #MetToo community mogen mensen boos zijn en verontwaardigd. We werken vanuit empathie. Dat is essentieel. #MeToo verenigt gewone en bekende mensen’, zo legde de juriste geduldig uit aan haar gesprekspartner Aliah Berman, chief diversity officer van TBWA Worldwide.
Burke had misschien ook nog wel een paar goede suggesties voor de leiding van de NOS: ‘Wees menselijk. Toon moed. Geef toe dat je fouten hebt gemaakt. Probeer als leiding goed het leven van de mensen die voor je werken te begrijpen. Wees empathisch. Investeer in je medewerkers. Grensoverschrijdend gedrag is een menselijk issue en zeker geen politiek probleem’, zo is ze van oordeel.
Eerder op de dag was ik aanwezig bij de zogenoemde keynote van Prianka Chopra Jones. De wereldberoemde Indiaase actrice die na een groot aantal Bollywood films tien jaar geleden overstapte naar de Amerikaanse filmindustrie en nu daar furore maakt. Ook zij brak een lans voor gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Nog steeds is het zo dat vrouwen, in ieder geval in de entertainmentindustrie, onder veel grotere druk staan dan mannen, zo liet ze haar interviewster Jennifer Salke (Amazon en MGM) weten. ‘Er staat zoveel druk op vrouwen aan de top. We zijn uniek als individuele mensen, niet als man of vrouw’, zo betoogde Chopra Jones.
Topics SXSW23
Gelijkheid is een belangrijk thema van deze SXSW23 editie. Dat geldt trouwens ook voor de gevolgen van de klimaatverandering, democratie en uiteraard de ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie (lees in dit geval ChatGPT).
Het was dan ook niet raar dat zich aan het begin van de middag een ongelooflijk lange rij voor de ingang van Ballroom D in het Austin Convention Center had gevormd omdat daar de co-founder van ChatGPT en de president van OpenAI Greg Brockman zou spreken. Een onderhoudende bijeenkomst in een afgeladen zaal die weinig nieuws opleverde wat mij betreft. Brockman werd deskundig ondervraagd door Laurie Segall, CEO van Dot Dot Dot Media. Ondanks de goede vragen leverde het gesprek geen vuurwerk op. Over de morele en ethische aspecten van het gebruik en de ontwikkeling van ChatGPT is nog heel veel onduidelijk, zo bleek. De sympathiek ogende Brockman gaf niet de indruk dat hij antwoorden wilde achterhouden. Er is gewoon nog veel onduidelijk. We moeten dit soort problemen vooral samen oplossen, was zijn devies. ‘Ook moeten we in gesprek blijven met de politieke beleidsmakers en is het verstandig om in gesprek te gaan morele filosofen.’ Dat soort teksten. Wat mij betreft schoof hij de verantwoordelijkheid wel iets te gemakkelijk opzij. Ik ben zeer benieuwd hoe deze discussie zich verder gaat ontwikkelen de komende periode. Omdat ik grote voordelen zie van het gebruik van kunstmatige intelligentie. Ook in de journalistiek bijvoorbeeld. Maar dan moeten we wel eerst meer helderheid krijgen over de betrouwbaarheid van dergelijke AI-toepassingen. Wellicht kunnen we daar in de loop van deze SXSW23 editie wat meer over te weten komen.
Inmiddels zit de dag er hier ook alweer bijna op. Zo maar eens de digitale Volkskrant lezen, want ik begrijp dat deze courant behoorlijk uitpakt met een verhaal over de misstanden bij NOS Studio Sport.