SXSW2023

Door Erwin Blom

Waar vroeger een jaar al snel was bij de ontwikkeling van nieuwe technologie, voelt nu een maand lang, zo lijkt het als het om generative AI gaat. En dat is lastig. Omdat er zo nauwelijks tijd is om de mens te laten wennen aan nieuwe ontwikkelingen. Omdat er nu nauwelijks tijd is voor wetgevers om trends te bestuderen en bijpassende regelgeving te ontwikkelen. Partnership on AI probeert daar wat aan te doen. Maar eenvoudig is dat niet, was de les van de sessie Real Rules for Fake Media.

De panelleden begonnen er mee te benadrukken dat generative AI, en meer specifiek synthetic media, mooi is en prachtige kansen biedt. Het zorgt er voor dat creators nu creatieve dingen kunnen doen die ze hiervoor niet konden en dat kan een force for good zijn. Maar alles wat je voor goed kan gebruiken, kan je ook voor kwaad gebruiken. Manipulatie van nieuws en informatie is makkeljker dan ooit geworden. "The stakes couldn't be higher. They get higher every day."

Dus was doe je als je de kansen ziet, maar de problemen evenzo? Dan ga je de koppen bij elkaar steken. Dan zorg je dat je partijen van TikTok tot BBC tot OpenAI aan tafel krijgt om te praten. "PAI worked with over 50 global institutions in a participatory, year-long drafting process to create the current Responsible Practices for Synthetic Media. Participating stakeholders included the broader AI and media integrity field of synthetic media startups, social media platforms, AI research organizations, advocacy and human rights groups, academic institutions, experiential experts, news organizations, and public commenters."

En dan probeer je met zijn allen tot uitgangspunten te komen waardoor AI voor het goede en niet voor het kwade wordt ingezet. "PAI’s Responsible Practices for Synthetic Media: A Framework for Collective Action is a set of recommendations to support the responsible development and deployment of synthetic media." In het stuk wordt geïnventariseerd hoe schade kan worden aangebracht met synthetic media en worden adviezen gegeven over hoe daarmee om te gaan.

De goed bedoelende partijen zullen bijvoorbeeld vast onderschrijven dat kunstmatig gegenereerde inhoud als zodanig moet worden beschreven. Dat is mooi en belangrijk. Het is goed dat er transparantie is en dat het publiek weet waar het aan toe is. Maar naast de goeden zijn er de kwaden. De slecht bedoelende mensen zullen lak hebben aan dit soort richtlijnen. En stel dat er wetten of regels over komen, hoe leef je die na in een wereld waar AI-techniek massaal gebruikt lijkt te gaan worden? Dat wordt lastig. De problemen waar we over praten (mensen doen zich als anderen voor of bedriegen mensen) zijn zo oud als de mensheid, maar nieuwe technieken maken ze makkelijker dan ooit. 

PAI’s Responsible Practices for Synthetic Media: A Framework for Collective Action (download) voelt als sympathiek en goed bedoeld, maar tegelijkertijd voelt het niet als een initiatief dat een verschil gaat maken. Want wat is verantwoordelijk gedrag en wat is schadelijk gedrag? Daar kun je uit verschillende perspectieven heel anders naar kijken. 

Door Erwin Blom

Grammarly bestaat al weer 14 jaar en gebruikt in die tijd AI om de gebruiker te helpen taal- en spelfouten uit zijn teksten te halen. Binnenkort komt de dienst met GrammarlyGO, een AI-assistent vergelijkbaar met ChatGPT. Geef de chatbot opdrachten en hij helpt je met keuzes om brieven, artikelen, projectplannen en meer te maken. Zie de video onder dit verhaal. Tools als Notion en Whimsical hebben dit soort opties ook al in hun diensten verwerkt, de tijd dat we dit de gewoonste zaak van de wereld vinden in alle teksttools is heel dichtbij.

Dat zorgt er voor dat we sneller en makkelijker en beter teksten kunnen produceren. Of inspiratie kunnen opdoen of ideeën kunnen genereren. Maar zorgt dat niet voor meer eenheidsworst, was de vraag aan Grammarly tijdens een sessie. Nee, was het antwoord, want doordat Grammarly je teksten kent, kan het ook jouw specifieke stijlelementen of karakteristieken in de teksten verwerken.

Dat dit type technologie een rol gaat spelen in tekstverwerkers en redactiesystemen (met stijlboek geïntegreerd) is zo klaar als een klontje. Een goed hulpmiddel om verhalen mee te maken. Maar wie gaat dit winnen? Maakt een dienst als Grammarly dan echt een kans of gaat ChatGPT alles opeten met zijn grote zak geld waardoor ze gratis markt kunnen veroveren.

Ik zet nu mijn geld op het laatste. Het grote publiek kent na 14 jaar Grammarly nog altijd niet en binnen een maand kende bijna iedereen ChatGPT. En GrammarlyGO begint alleen in het Engels, waar ChatGPT zelfs een kleine taal als Nederlands al goed beheerst.

Bekijk de promofilm van GrammarlyGO

Door Gerard Dielessen

Tijdens de sessie over de impact van kunstmatige intelligentie op nieuwsredacties kwam Aimee Rinehart, programmanager AI Local News van AP, met een niet geheel vreemde bekentenis. Toen ze eind jaren negentig van de vorige eeuw verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van nieuwe media bij de New York Times was op de conservatieve nieuwsredactie van het prestigieuze dagblad heftig verzet tegen de ontwikkeling van een speciale interneteditie van de NYT. ‘Ze vonden het een grap in eerste instantie’, zo vertelde Rinehart. ‘Tot mijn grote verbazing, want we zijn in ons journalistieke vak toch allemaal communicators?’

Zo’n vijfentwintig jaar later kennen we de geschiedenis. Krantenbedrijven zijn multimediale organisaties geworden. De papieren krant bestaat weliswaar nog steeds, maar is maar een van de uitingsvormen van de titel. Van wat we nu een ‘nieuwsbrand’ noemen. Een website, een app, podcasts, video, audio, een blad en ga zo nog maar even door. Dat geldt niet alleen voor titels die bij een commerciële uitgever worden uitgebracht, in de publieke sector is het niet anders inmiddels.

Nu worden de redacties geconfronteerd met een nieuwe niet te stoppen ontwikkeling die lijkt op die van de opkomst van het internet. Kunstmatige intelligentie, met als vooruitgeschoven post de onstuitbare opkomst van de chatbot ChatGPT in het bijzonder. Niet raar dus dat de organisatie van SXSW23 een sessie organiseerde met als titel: AI in Newsrooms: What’s the Impact on Journalism? Ook nu hoor ik defensieve geluiden. Wat moeten we daarmee? Het werk van journalisten kan toch niet worden overgenomen door machines? Niet dat deze sessie op vragen klip en klare antwoorden wist te formuleren. Integendeel. Er moet nog veel worden uitgevonden, zoals destijds toen het internet zich aan ons openbaarde. Wel werd duidelijk dat grote nieuwsorganisaties als Associated Press en de BBC druk bezig zijn met het experimenteren met kunstmatige intelligentie. Want voor deze bedrijven is het een zekerheid, ondanks de soms hevige oppositie van de vaak conservatieve redacties, dat AI de newsrooms gaat veroveren. 

Personaliseren wel of niet

Dat kan gaan door het nieuws bijvoorbeeld nog beter te personaliseren zodat iedereen op termijn precies krijgt voorgeschoteld wat hij/zij aan nieuws en achtergronden wil krijgen. Dat is best een gevoelige kwestie, vind ik. Want moet het publiek niet over een breder nieuwsperspectief kunnen beschikken dan alleen zijn/haar persoonlijk preoccupatie. Juist ook in het belang van een volwassen democratie zoals een meerderheid van onze samenleving die voor zich ziet. Aimee Rinehart wist te vertellen dat de NYT op dit moment experimenteert met algemeen deel en een sterk gepersonaliseerd deel voor hun abonnees op de site. Dat is al het begin van een goede richting, lijkt mij.

Zowel Rinehart als ook Laura Ellis, bij de BBC verantwoordelijk voor de ontwikkeling van AI op de redactie, waren het er wel over eens dat gereedschappen die door kunstmatige intelligentie kunnen worden ontwikkeld zeer behulpzaam kunnen zijn voor kleinere nieuwsorganisaties. Feitelijk politienieuws kan bijvoorbeeld eenvoudig automatisch worden gegenereerd en bespaart daardoor heel veel menskracht en tijd. Winst die elders kan worden ingezet. Wel vinden ze, net als het derde panellid van deze sessie, David Smydra (voormalig hoofd curatie van Twitter), dat voor publicatie van door machines gegenereerd nieuws altijd eerst nog een paar journalistieke ogen de teksten moeten controleren. Maar ook dan is er nog altijd sprake van winst. 

Daarnaast kan AI-journalisten ook helpen bij het maken van hun producties voor welk medium dan ook. Beter maken ook, vonden Rinehart en Ellis eensgezind.

Het is te vroeg om nu al allemaal conclusies te trekken hoe kunstmatige intelligentie moet worden ingebed in redacties. Dat zullen journalisten vooral zelf moeten gaan uitvinden, zoals dat vijfentwintig jaar geleden uiteindelijk ook gebeurde. Want tegenhouden is geen optie. Omarmen en er mee gaan dealen wel, zo werd mij duidelijk.

Door Gerard Dielessen

Na twee dagen in Austin zit de routine er goed in. De wekker staat om half zeven, maar eigenlijk is ie niet nodig. Want de jet lag zorgt ervoor dat ik rond de klok van zes uur al wakker ben. Even bellen met Nederland allereerst. Want als je eenmaal in het SXSW programma zit, is daar weinig ruimte meer voor. En aan het einde van de dag slaapt Nederland allang. We zitten met z’n vieren in een huis in de wijk Barton Hills. We verplaatsen ons met behulp van fietsen. Geen e-bikes trouwens. Naar de stad ongeveer twintig minuten. Terug heuvel op. Half uurtje dus.

’s Ochtend al intensieve discussies. Over nut en noodzaak van gepersonaliseerde berichtgeving bijvoorbeeld. Dat is leuk, maar uiteindelijk mis je dan ook wel weer een heleboel. Moeten we daar nu blij mee zijn? Kunstmatige intelligentie zal ervoor zorgen dat ieder individu zich straks helemaal kan opsluiten in zijn of haar eigen bubbel. Gelukkig kunnen we er nu nog de debatteren op basis van de verschillende uitgangspunten die we blijken te hebben. 

Ik was er vast van overtuigd dat de charismatische Amy Webb hier wel een paar krachtige zinnen over zou uitspreken tijdens haar jaarlijkse presentatie van haar Future Trend Report. Opvattingen en vergezichten die wij dan weer als input voor onze discussies zouden kunnen gebruiken. Helaas. Alhoewel ik samen met Erwin Blom al even over negen uur met de fiets bij het Austin Convention Center arriveerde kwamen we uiteindelijk niet in Ballroom D terecht, waar zij een uur later haar  toekomstvoorspellingen zou delen. De eindeloze rij voorspelde inderdaad al niet veel goeds. We waren te laat.

Gelukkig kunnen we haar presentatie online terug kijken en heeft Gerson Veenstra al snel een eerste en ook buitengewoon helder verslag op dit blog gezet. Hulde en dank daarvoor! 

Samenwerken

Uitgeweken naar een andere sessie dus. Over het opnieuw uitvinden van het begrip samenwerking in de Amerikaanse context. Tegenvaller. Veel open deuren en weinig nieuws onder de zon. Zo gaan de tegenstellingen in de Verenigde Staten niet worden opgelost. De panelleden vertrouwen vooral op de millennials en de GenZ generatie. Want die dragen nog niet de last van het verleden met zich mee en hebben het vermogen iets te doen wat groter is dan henzelf. Daar kwam het ongeveer op neer. Allemaal iets te kort door de bocht.

Veel interessanter was de sessie die ik daarna bezocht. Die ging over de invloed van professionele sporters in de samenleving. Titel van de bijeenkomst: Sports for Culture Change and Impact. Drie voormalige atleten uit de National Football League en Major Soccer League vertelden over hoe ze het verschil kunnen en ook vooral willen maken binnen achtergestelde communities. Deze rolmodellen en helden proberen jongeren te inspireren om toch vooral naar school te gaan. Goed onderwijs is een belangrijke succesfactor om niet in het criminele circuit te raken. Deze atleten opereren en worden gesteund en begeleid vanuit de zogenoemde Players Coalition. Een prachtige initiatief dat nog eens duidelijk maakt dat topsport altijd een grote maatschappelijke waarde en betekenis kan hebben. 

Missie Players Coalition

De missie van de Players Coalition is er at mij betreft een om te omhelzen: our mission is to achieve social and racial equality using Playing Coalition influence and support to impact systemic social and civic changing the areas of Police & Community Relations, Criminal Justice Reform, Education, and Economic Advancement in low-income communities. 

Veel concreter in ieder geval dat het opnieuw uitvinden van het begrip samenwerken. Tot verbeelding sprekende topsporters die zich willen inzetten in dit soort social impact programma’s is altijd waardevol gebleken. 

De ex-atleten Jacques McLender, Justin Morrow en Ellis Wims mochten van gespreksleider Jessica. Rand ook nog even dromen over wat ze over vijf jaar gerealiseerd zouden willen zien. Goed onderwijs voor miljoenen kinderen in achterstandssituaties bleek voor alle drie terecht hoog op het lijstje te staan. En Justin Morrow voegde daar ook nog wapencontrole aan toe. Vanuit zijn hart vertelde hij dat, als hij, al dan niet met zijn kinderen, door zijn grote land reist, altijd bang is dat er op scholen of bij grote winkelcentra schietpartijen kunnen plaatsvinden. 

Mooie dromen natuurlijk. 

Ook heel mooi dat ex-topsporters hun overtuigingen op deze manier willen teruggeven aan een samenleving die met zoveel uitdagingen heeft te maken. Dat is niet alleen het geval in de Verenigde Staten, maar zeer zeker een universeel issue. Ook in ons land. 

Misschien is het een idee om een Nederlandse tak van de Players Coalition op te zetten. 

Ik weet niet of ik SXW ooit zo druk heb meegemaakt. Vorig jaar, in het post-covid jaar, was het logisch dat er minder mensen waren. We moesten weer wennen aan grote groepen mensen. En we twijfelden nog of evenementen weer als vanouds door zouden gaan.

Hoe anders is SXSW 2023. Naar verluidt stonden mensen 1,5 uur in de rij op vrijdag om hun badge op te halen. Daar hadden wij gelukkig geen last van omdat we al op donderdag richting het Austin Convention Center waren getogen. 

Maar ook op andere momenten was de drukte voelbaar. Ook wie ruim op tijd was, kon diverse sessies niet in. Dat de ChatGPT-sessie druk zou zijn, was logisch. En dat het trendrapport van Amy Webb populair is, wisten we ook. Maar dat we zelfs 45 minuten voor aanvang te laat waren, was onverwacht en nieuw. En dat de anders prima te bezoeken pitch-sessies van startups 20 minuten voor aanvang de deuren sloten, hadden we ook niet eerder meegemaakt.

SXSW voelt drukker dan ooit. Maar gelukkig zijn er enorm veel sessies. Ik ben op de fiets gestapt naar interessante bijeenkomsten iets verder uit het centrum. Daar kon ik probleemloos in. En dat was ook interessant. Als je maar weet waar het druk gaat zijn, is er genoeg over om uit te kiezen.