SXSW2023

Net als het beeld van robots die huizen bouwen is dit een prettig Jetsons-esque onderwerp. Mini vliegtuigjes die verticaal opstijgen, en dan horizontaal gaan vliegen om gebruik te maken van lift van hun vleugels. Al dan niet met piloot. Ik zag een panel met 4 dames ("our panel is unmanned too") over dit onderwerp

Deelnemers waren twee bouwers: https://supernal.aero/ en https://wisk.aero/, vergezeld door een dame van de FAA en een die de bouwers hielp werken met de regulators. 

Wat hebben we aan Advanced Air Mobility?

Supernal ziet het vooral als equalizer, een kans voor kleinere communities om zich aan te sluiten. De investeringen in een vertiport zijn klein qua geld en ruimte. Ook is dit carbon-free transport, want alles gaat op groene stroom. Wisk (die aan zelf-vliegende vliegtuigjes werkt) ziet ook voordelen in de voorspelbaarheid van reistijd, en veiligheid: auto-ongelukken zijn vrijwel altijd menselijke fout. Ook zijn de vliegtuigjes stil, in vergelijking met auto's op de grond. Tegelijk moet dit niet een optie zijn voor rijken. In een ander panel hoorde ik een schatting van $100 voor een vlucht van 30-50 km. Ieder vliegtuigje zou met gemak 5000-6000 keer per jaar moeten vliegen, met 4-6 personen er in.

Wanneer gaan we dit zien?

In een ander panel hoorde ik Eve (een spinoff van de Braziliaanse vliegtuigbouwer Embraer) 2026 zeggen; Supernal mikt op 2028, Wisk wil geen datum noemen omdat ze met zelfvliegende (hoewel onder supervisie op afstand) toestellen willen werken, "en dan moeten alle partijen samenwerken". En dat is meteen een van de grotere issues: De netwerken en nodes moeten goed verbonden zijn. Je hebt er weinig aan als je lang onderweg bent naar een vertiport, en ook als je bij het landen niet meteen door kan op een andere vervoersmodus.

Wat zijn de obstakels?

Wisk noemt de publieke acceptatie. We kunnen alles wel bouwen en certificeren, maar als je niet goed met de menselijke kant en de gemeenschappen samenwerkt wordt dit een duur "science project". Supernal noemt regulering, het vereiste rigoreuze testen. De FAA werkt hiervoor met een speciale regeling, een SFAR. Omdat nog niet goed bekend is hoe snel en wanneer deze AAM gaat opschalen hebben ze de regeling een expiratiedatum gegeven. In het begin zal men werken met bestaande 'corridors' waar nu bijvoorbeeld ook helikopters vliegen. Later kan dit flexibeler worden.

Al met al een aardig panel. Ik twijfel zelf nog wel een beetje of dit echt gaat werken. Hoe regel je dat het overstappen echt goed gaat werken, en vooral hoe maak je dit betaalbaar. Bij het Eve panel werd het scenario besproken dat een familie aankwam per vliegtuig in Orlando, en dan verder vloog met een EVTol naar hun hotel. En de bagage dan? Die werd apart vervoerd over de grond. Tja, dan ga je volgens mij toch 2x betalen.. maar goed. Een interessante sector met veel potentie, veel innovatie en veel banen in de komende tijd, dat absoluut. 

Door Gerard Dielessen

Aan het einde van de vijfde SxSW23-dag toch nog maar even naar een zogenoemde Townhall meeting gegaan over de voors en tegens van social media. Dat zou wel eens interessant kunnen worden. Social Mediabedrijven staan immers behoorlijk onder druk omdat ze gebrek aan maatschappelijke verantwoordelijkheid wordt verweten. 

Co-president en Chief Programming Officer Hugh Forrest nam even de tijd om het onderwerp te introduceren. Want, voor wie het vergeten is, SxSW heeft een historie met social media. Twitter werd er in 2007 gelanceerd. Een jaar later verscheen Facebookbaas Mark Zuckerberg op het Sx-podium om over zijn uitvinding te praten. In 2009 werd in Austin Foursquare gelanceerd tijdens het festival. Volgens Forrest heeft vooral de geboorte van Twitter een enorme invloed gehad op SxSW. ‘We hebben een pre-Twitter SxSW tijdperk en een post-Twitter tijdperk. Voor Twitter was SxSW vooral een muziekfestival. Daarna werd technologie steeds belangrijker.’ 

‘We hebben veel aan Twitter te danken. Maar de staat waar social media nu in verkeren is wel ingewikkeld’, zei Hugh Forrest wat eufemistisch.

Sociale media dus. Ooit droomden we ervan dat door de komst van social media de wereld beter zou worden. Ik ook. Een machtig digitaal middel in de strijd voor vrijheid van meningsuiting. Bij ons vastgelegd in artikel 1 van de grondwet: ‘Eenieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te hebben en de vrijheid kennis te nemen en te geven van informatie of ideeën, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen.’

Niemand, geen land ter wereld, zou social media via het internet tegen kunnen houden zo was destijds gedachte aan het van het eerste decennium van deze eeuw. We herinneren ons vast nog de Arabische Lente. Massale demonstraties van eind 2010 en begin 2011. Van Cairo tot aan Tunesië. Mensen eisten politieke hervormingen omdat marktkoopman Mohammed Bouazizi zichzelf in brand had gestoken omdat hij vond dat hij ten onrechte een boete had gehad in een kleine stad in Tunesië. Zijn protest tegen de sanctie bij de verschillende overheidslagen werden niet gehoord. Sterker, steeds werd hij weer in elkaar geslagen. Totdat hij zichzelf in brand stak. Die beelden werden verspreid via YouTube en gingen vervolgens de hele (Arabische) wereld over. Het begin van de Arabische Lente. Het lukte de Arabische autocraten aanvankelijk niet om de berichtgeving via social media als Twitter, YouTube, sms-berichten, online nieuwsuitzendingen en ander fora stop te zetten. Tienduizenden mensen demonstreren in Cairo op het Tahirplein. Persbreidel kan via social media worden omzeild, waardoor zich een machtige beweging voor hervorming ontwikkeld in met name Noord-Afrika. President Moebarak treedt zelfs af onder druk van demonstraties.

Iedereen een stem

Door iedereen een stem te kunnen geven via social media zou de wereld er in korte tijd wel eens anders uit kunnen gaan zien. Inmiddels weten we anders. Dictators, andere machthebbers en individuen die het niet zo nauw nemen met democratische en fatsoenlijke beschaafde waarden verdiepten zich ook in de digitale technologie en namen al snel bezit van social media als Twitter, Facebook etc. De Arabische Lente was maar een kort leven beschoren. 

En daar is het niet bij gebleven. Vooral Twitter heeft te maken met een stortvloed van negatieve berichten, waardoor haat zaaien een verdienmodel lijkt te zijn geworden. Dat was ook het oordeel van het panel onder leiding van Steve Rosenbaum, Co-Founder en Executive Director van het Sustainable Media Center. Sociale media blijven mooie uitvindingen waardoor mensen zich gemakkelijk en zonder grenzen met elkaar kunnen verbinden. Er zijn veel positieve voorbeelden te geven over de kracht van social media. Daar was iedereen het wel over eens.

Daartegenover staan de vele negatieve zaken. ‘Hate for Profit’, genoemd tijdens de paneldiscussie. Twittereigenaar Elon Musk lijkt deze problemen niet te kunnen, of misschien zelfs wel niet te willen oplossen. In zaal in ieder geval veel zorgen over de ontwikkeling van social media. Begrijpelijk. De mentale impact is op dit moment groot voor mensen die vooral anoniem, worden beschimpt, bedreigd en gecanceld op de bekende kanalen. Dat vond ook een meerderheid in de zaal. 

Toch hadden een paar sprekers in de zaal ook bemoedigende reacties. Er is momentum voor verandering. Volgens deze inspreker zijn op dit moment veel social media startups bezig met het ontwikkelen en uitvoeren van plannen die tot nieuwe betrouwbare kanalen moeten leiden. Ik ben benieuwd of deze nieuwe bedrijfjes het kunnen opnemen tegen de invloedrijke conglomeraten van Mark Zuckerberg en Elon Musk. Of tegen de machtige Chinezen die TikTok in hun bezit hebben. 

Schelden

Ik vrees zelf dat we moeten leven met zowel de negatieve aspecten van digitale social media. Het is sowieso lastig om de techniek te veroordelen. Het zijn de mensen die het doen. Ook in de parallelle analoge wereld schelden mensen elkaar uit, doen ze dingen die niet beschaaf, laat staan fatsoenlijk zijn. Het zijn de mensen zelf die verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van al die ellendige berichten, zei een van de mensen in de zaal. Natuurlijk, de grote Tech bedrijven zouden er wel een veel betere moraal op kunnen nahouden door, waardoor alle vuilspuiterij en het gelegenheid bieden aan abjecte en antidemocratische groepen om zich te organiseren aan banden wordt gelegd. Op dat terrein is nog veel te winnen. Maar ik vrees dat bedrijven als Meta en Twitter meer belangstelling hebben voor hun winst- en verliesrekening.

De discussie tijdens de social media Town Hall meeting bracht in ieder geval geen uitkomst voor het vraagstuk wat ik voor het gemak maar even ‘hate for profit’ noem. Dat had ik ook niet verwacht trouwens. Dus vertrok ik aan het einde van de middag met de gedachte dat er aan social media ook vele positieve kanten zitten. 

Zelf rijdende auto’s: allang geen sciencefiction meer

Door Gerard Dielessen

Auto’s. Niet echt mijn ding. Als ze maar altijd rijden. Heb een enorme hekel aan autopech, alhoewel het erop lijkt dat dat iets is uit een ver verleden. De auto’s van tegenwoordig rijden eigenlijk altijd. Kan mij niet herinneren wanneer ik stil aan de kant van de weg heb gestaan. Moest wachten op de Wegenwacht van de ANWB. Toch was ik nieuwsgierig naar de ontwikkeling van ‘automatische auto’s’ tijdens de vijfde dag van SxSW. Wie weet is dat op termijn wel iets voor mij. Dus uit pure nieuwsgierigheid toch maar eens naar binnen gelopen bij de sessie: Self-Driving Cars: From Science Fiction to Scale. 

Zelf rijdende auto’s gaan er komen. Hoe dan ook. Wanneer? Dat is nog wel een beetje de vraag.

Volgens de baas van General Motors (GM) Mary Barra en Kyle Vogt, CEO, CTO en mede oprichter van Cruise, een Amerikaans bedrijf dat deze auto’s ontwikkelt, moet een periode van tien jaar genoeg zijn om de automatische auto op grote schaal in het verkeer te laten deelnemen. Een hele uitdaging, lijkt mij. Maar waarom niet zo ambitieus natuurlijk. Vogt heeft inmiddels 3000 werknemers die aan de verdere ontwikkeling van zijn zelf rijdende auto’s werken. En daar komen iedere dag meer mensen bij. Cruise heeft op dit moment op beperkte schaal auto’s rijden in San Francisco, Phoenix en hier in Austin. Ook volgens Mary Barra van GM zijn we dichter bij de toekomst van zelf rijdende auto’s dan we denken.In SF rijden er 160 van deze apparaten, door Barra trouwens ook ‘platforms’ genoemd. Overigens geeft Vogt wel toe dat het openschaven en uitvoeren naar grote aantallen nog wel een probleem is. Het is een ingewikkelde, uitdagende, maar wel fascinerende omgeving om in te werken, zegt de superontwerper en baas van Cruise. De site van Cruise ziet er overigens patent uit: www.getcruise.com De moeite waard om daar eens een kijkje in de toekomst te nemen.

Barra en Vogt somden moeiteloos de voordelen op van een zelfrijzende auto. Vele malen veiliger dan de auto’s die door een ‘levend wezen’ bestuurd moeten worden. Iedere dag komen er in de VS honderd mensen om het leven die in een auto zitten. Nu moet je werken voor je auto, zo legde Vogt uit. Straks gaat de auto voor jou werken. Veel beter kun je het niet hebben. Gewoon lekker in je auto stappen en zonder iets te doen ontspannen op weg naar je bestemming. Ook zullen de files enorm afnemen. Ook al doordat niet iedereen een eigen auto hoeft te hebben. En wat te denken van zogenoemde robot taxi’s. Uiteraard zal ook de wegeninfrastructuur langzaam maar zeker worden aangepast en ‘smart’ worden gemaakt. Van sciencefiction naar werkelijkheid dus. 

Concurrentie

General Motors ziet veel mogelijkheden met al deze ontwikkelingen. Nu is het autobedrijf nog volop bezig met de transitie van auto’s die op brandstof rijden naar elektrische auto’s. Ook een majeure operatie. Met veel concurrentie van bijvoorbeeld Tesla. 

Toch wordt al druk nagedacht over de volgende transitie. Die van ‘electronic vehicles’ naar ‘automated vehicles.’ Gespreksleider Emily Chang (Bloomberg) kon het niet laten om GM te stimuleren maar snel werk te maken van deze onontkoombare ontwikkeling omdat Elon Musk nu drukker is met Twitter dan met zijn andere love baby Tesla☺

Als het om concurrentie gaat is er trouwens ook nog een andere kaper op de kust: China. Daar wordt ook hard gewerkt aan dit soort innovaties. En daar hebben Vogt en Barra best wel zorgen over. De verhoudingen tussen de VS en China maken het op dit moment niet echt mogelijk om vormen van samenwerking op te zetten, waardoor ook niet echt duidelijk is wat zich daar allemaal afspeelt op dit terrein. 

Uiteraard kwam ook de invloed van AI, kunstmatige intelligentie aan bod tijdens deze sessie. De auto is al meer dan vijfentwintig jaar een ‘software platform’, zei Mary Barra. De stap van rij-assistentie naar een auto autonoom laten rijden is dus niet zo groot. AI gaat daar ongetwijfeld allerlei slimme functies aan toevoegen, omdat rijpatronen straks herkend gaan worden. Een auto die helemaal zelf nadenkt. Toch moeilijk om je daar nu al een heldere voorstelling van te maken.

Kyle Vogt durfde tot slot ook nog wel een interessante toekomstvoorspelling te maken: de zelf rijdende auto’s worden straks een baken van rust, waar je je als individu kunt terug trekken op weg naar een volgende bestemming. Niet afgeleid door allerlei ander onrustig gedoe. 

In een zin vatte hij de aanstaande transitie enthousiast en vol overtuiging samen:

Van zelf rijden naar gereden worden.

Het is volgens Vogt allang geen toekomstmuziek meer.

Door Michiel Buitelaar

Mijn dag 4 startte met de sessie “Will data privacy kill advertising?”. Noor Naseer, de mitrailleurvuur-achtig sprekende, kundige presentator, antwoordt: “kind of yes, also no”. Ik kon haar verhaal enigszins bijhouden omdat ik ooit in de digital advertising hoek gewerkt heb (v/h Sanoma, nu.nl en nog zo wat). Met moeite. De zaal was voor 95% gevuld met professionals uit die sector, die zich terecht zorgen maken. Want de middelen waar men jaren op vertrouwd heeft worden eruit gedrukt, primair door regelgeving (GDPR, CCPA), en een beetje door druk van sommige consumenten (al is de meerderheid daarvan nauwelijks begaan met data privacy, is mijn persoonlijke mening – privacy is een elitaire zorg). Maar ook door marktpartijen die zich willen onderscheiden (goeie video, al maak ik niet graag reclame voor Apple):

Cookies gaan de deur uit. 

Cookies gaan de deur uit. Tracking op de klassieke – stiekeme – manier werkt niet meer. De sprekerd gaf een overzicht van wat dan wel. Ik ga niet proberen dat hier samen te vatten maar merk op – namens de Afdeling Open Deuren – dat het ingrijpend is, en dat die advertentie sector flink aan de bak moet. Ik verwacht ook dat men loopholes vindt want regelgeving loopt altijd een beetje achter op wat technologie nu of morgen mogelijk maakt; en mensen zijn slim, zelfs sluw. We gaan het zien. Dit heeft voeten in de aarde.

De sheets van Naseer zijn voor sommigen de moeite waard: www.basis.net/sxsw.

Vervolgens heb ik “How TikTok redefined the customer journey” bijgewoond. Imposant. Ik wist wel iets maar niet genoeg: die tsunami van stompzinnige filmpjes (dit meen ik niet helemaal maar zo kan een oudere man het in een sombere bui zien), dat is eigenlijk de verpakking van een indrukwekkende commerciële analytische machine. Een stortvloed van besproken metrics illustreerde dat, en verbaasde me. Spectaculaire niveaus van engagement, conversie en wat dies meer zij. Wie had dat enkele jaren geleden durven voorspellen? Ik niet.

De presentatoren verwezen naar https://www.tiktok.com/business/en-US/insights voor meer concrete illustratie van hun verhaal.

Wat niet besproken werd, helaas: de perceptie van TikTok als een gevaarlijke Chinese machine, als een bedreiging voor de nationale veiligheid. Dit is de angst die politici ertoe brengt TikTok te willen verbieden. Ondanks de getoonde analytische kracht: kan ik daar niet bij. Ik vat het niet, hoe dit jeugdig entertainment de internationale verhoudingen zou kunnen beïnvloeden. Helaas, niet in deze sessie. Het mysterie blijft in stand.

Toen naar docudrama “Blackberry” geweest: onderhoudend, over de opmerkelijke opkomst en dito ondergang van dit email en messaging apparaat. De film is gespeeld, en toch ook een documentaire. Die begint slecht, als een halve komedie. Wat niet hielp is dat naast me een reusachtige man zat, een golem met een hinnikende lach, die alles grappig vond, en mijn stoel deed trillen. Halverwege wordt de film serieuzer, met minder karikaturale personages, en zelfs boeiend. Dan plotsklaps eindigt de film abrupt, nog vóór de Blackberry dood en begraven is. Rare film. Wel de moeite waard. Verdient een diepere, echte documentaire lijkt me. De ‘les’ is wel bekend, en vertoont gelijkenis met die van Nokia, Kodak en nog zo wat: roem is vergankelijk, creative destruction – vooral door digitaal spul – ligt op de loer. En dat is goed! Vooruitgang verwoest, ook. ‘Only the paranoid survive’, schreef Andy Grove (Intel) ooit.

Dag 4: klaar. Diner was Tex-Mex.

The Future of AI: From Artificial to Augmented

Door: Gerson Veenstra

Na twee teleurstellende sessies (The Future of Sex bleek vooral een geschiedenisles en de keynote van NASA vond ik vooral een foto met een heel lang onderschrift), stond ik even in dubio: toch nog een sessie over AI? Het antwoord weet je inmiddels als je dit leest. De kortste ooit: 20 minuten. Maar ik weet niet of ik dat per se een probleem vind. 

"Hoe noem je AI die geen foto van zichzelf kan maken? Selfie-aware." Aan het woord is Rahul Roy-Chowdhury van Grammarly. Het softwarebedrijf dat vooral bekend is van spellingscontrole. Niet zo heel vreemd dus dat hij de sessie begint met een taalgrap, waar hij naar eigen zeggen beroemd om is binnen het bedrijf. Maar zijn boodschap is geen grap. Hij is juist bloedserieus. 

AI grootste technologische verschuiving ooit? 

"AI is de grootste technologische verandering in ons leven. Misschien wel ooit", zegt Rahul. En we beginnen nog maar net volgens hem. Het kan ons helpen onszelf beter uit te drukken. Hij noemt zichzelf een 'tech optimist'. En hij gelooft dat techniek het leven van mensen beter kan maken. Kijk naar de komst van de mobiele telefoon. AI heeft nog veel meer mogelijkheden, volgens Rahul. "De opwarming van de aarde stoppen?"  

Maar met veel kracht, komt ook veel verantwoordelijkheid. En dat zijn ook grote gevaren: radicalisering, verslaving. Onze hersenen zijn er niet op gemaakt om te gaan met de dopamine die door AI vrijkomt. En wat te denken van de vooroordelen, bijvoorbeeld als het wordt gebruikt bij personeelswerving? Een recruiter zei laatst nog: doe niet je best om op te vallen, maar zorg er vooral voor dat je voorbij de AI-uitsmijter komt.

Augmented Intelligence

Met AI komen er ook veel vragen. Wat gebeurt er met mijn toekomst? Creatieve expressie is zo essentieel voor mensen, gaat AI dat overnemen? En wat moeten we doen om te voorkomen dat het mis gaat? Verbieden? Dat zou zonde zijn, zegt Rahul. De risico's zijn groot en optimisme is geen strategie. 

Volgens Rahul moeten we AI geen controle geven, maar controle nemen over welke rol AI kan spelen in ons leven. AI is een succes als het ons helpt. "Konden we AI maar Augmented Intelligence noemen. Dat legt uit wat we van die systemen willen: ons helpen. 'Kunstmatig' roept juist allerlei negatieve gevoelens op."  

Het True-model

De missie van Grammarly is vooroordelen wegnemen door communicatie te verbeteren. Maar goed communiceren is moeilijk. Rahul: "De gemiddelde werknemer verliest een dag per week aan slechte communicatie." Betere communicatie kan volgens hem veel opleveren: werknemers presteren beter en resultaten van bedrijven worden beter. Hij denkt dat bedrijven die communicatie kunnen verbeteren het uiteindelijk gaan het redden. 

Om de missie goed in het vizier te houden, gebruikt Grammarly het True-model. 

True staat voor: 

• Trust
• Responsibility
• User Control 
• Empathy

GrammarlyGO 

Hoe het True-model wordt toegepast, legt hij uit aan de hand van de tool GrammarlyGO die net is uitgekomen. De tool kan net als ChatGPT teksten voor je maken, maar dan in jouw persoonlijke stijl. 

• Vertrouwen - Wat te doen met gebruikersgegevens en privacy? De data alleen gebruiken om de gebruikerservaring te verbeteren. En bij veiligheid gaat het vooral om het beschermen van de gebruikersgegevens. 
• Verantwoordelijkheid - Grammarly maakt gebruik van een LLM (Large Language Model) dat op allerlei manieren wordt gecontroleerd. Dat is investeren in de techniek. Maar je krijgt het nooit 100 procent goed. Ze hebben daarom ook allerlei manieren voor gebruikers ingebouwd om feedback te geven. En daar kunnen ze snel op handelen, in het geval de techniek toch faalt.
• Gebruikerservaring - De gebruikers moeten zich herkennen in de tekst die gemaakt wordt voor ze. Je krijgt als het goed is tekst waar je trots op bent. Het systeem is zo gebouwd dat gebruikers geholpen worden om keuzes te maken die ervoor zorgen dat ze krijgen wat ze willen.
• Empathie - "We willen problemen oplossen, maar het is makkelijk om afgeleid te raken. Bijvoorbeeld omdat je mooie techniek ziet die je zo snel mogelijk aan je gebruikers wil geven. Of omdat de concurrent iets doet", zegt Rahul. Ze doen bij Grammarly volgens hem nooit iets omdat het nieuw is. Ze vragen dan eerst feedback van gebruikers en organiseren dat ook. In GrammarlyGO kun je bijvoorbeeld snel een antwoord laten maken op een e-mail. Dat lost het probleem op waarmee veel mensen kampen: een inbox die nooit leeg raakt. 

Wij hebben controle hoe we bouwen

Het model kan overal werken. Hoe zou de wereld er uitzien als iedereen het gebruikt, vraagt Rahul zich af. Hij denkt dat mensen zich dan meer gehoord en geholpen voelen. En bedrijven betere resultaten krijgen. 

Een wereld die Rahul wel voor zich ziet: "Wij hebben controle over hoe we die systemen gaan bouwen. Laten we afspreken dat we ze vooral zo bouwen dat ze Augmented Intelligence bevorderen."